Dat Natalie Merchant een bijzondere plaats inneemt in de hedendaagse folk scene, is al ruim twintig jaar niet echt meer een geheim. De ex-zangeres van 10.000 Maniacs viel al vroeg op, niet alleen door haar uit duizenden herkenbare stem, maar ook door haar doorwrochte teksten, waarin de pure poëzie nooit veraf was. Wie onberoerd bleef bij bij voorbeeld een song als Eat for Two, die heeft gewoon geen gevoel voor teksten.

Op haar soloplaten ging ze verder op de weg die ze al heel vroeg ingeslagen was: ze evolueerde meer en meer tot een heuse folkzangeres, die poëzie zeer genegen is. Bewijzen daarvan zijn er in overvloed: beluister om het even welke song uit platen als The House Carpenter’s Daughter, Tigerlily of Ophelia en je begrijpt wat ik bedoel. Het zat er dus eigenlijk een beetje aan te komen dat Merchant, die intussen stilaan de middelbare leeftijd nadert,  zich ooit zou wagen aan een groot project als dit. Ze bewerkte niet minder dan 26 bestaande gedichten, zette er muziek op en deelde ze op in twee lange suites: “Leave Your Supper” en “Leave Your Sleep”. Bijna zes jaar werk resulteert nu in een plaat die zowel in enkel- als in dubbelformaat wordt aangeboden. Mag ik u meteen waarschuwen voor de enkele cd? De dubbele kost nauwelijks een paar euro meer, maar ze is zoveel completer! Trouwen: op die enkele, die een beetje verbazend  “Selections from Leave Your Sleep” getiteld wordt, staan eigenlijk maar vier songs van die suite, terwijl de overige twaalf uit “Leave Your Supper” komen.

Tot hier een beetje detailkritiek, want verder valt er op deze dubbelplaat nauwelijks iets af te dingen. Natalie Merchant bewijst –nog maar eens- wat zij de Luisterende Mens te bieden heeft, benevens een prachtige stem en –in dit geval- teksten die hun deugdelijkheid al lang bewezen hebben, vind je hier het resultaat van lang en hard werken aan melodieën terug. Ik weet niet in hoeverre u ooit geprobeerd andermans teksten van muziek te voorzien. In alle geval mag u van mij aannemen dat dat een ongelooflijk moeilijke opgave is. Zo’n kunstje dan 26 keer tot een goed einde brengen, kun je dus noch min noch meer een huzarenstuk noemen. De teksten komen van  Goed Volk als Rachel Field (Equestrienne), Jack Prelutsky (Bleezer’s Ice Cream), Laurence Alma-Tadema (If No One Ever Marries Me) en Ogden Nash (Leave Your Sleep) en ze dateren soms uit de negentiende eeuw, soms zijn ze hedendaags of behoren ze tot de mondelinge traditie.

De meerwaarde van de aanpak van Merchant zit hem, volgens mij, hierin, dat ze erin slaagt de beide platen als een organisch gegroeid geheel laat klinken: ik ben er zeker van dat de doorsnee, niet Angelsaksische luisteraar, niet eens zou beseffen dat het hier gaat om teksten die soms tot tweehonderd jaar oud zijn. Het mag ook nauwelijks verbazen dat er heel veel schoon volk opgetrommeld werd om deze 26 pareltjes in te blikken: van Wynton Marsalis en The Fairfield Four, over Medeski,Martin & Wood en The Klezmatics tot Hazmat Modine en Lunasa, plus nog ruim honderd anderen verleenden hun medewerking aan een Opus, dat ik het best kan omschrijven als: het ideale cadeau voor al wie u lief is en dus oren aan zijn hoofd heeft en houdt van folk, jazz, pop en blues. Ik ben niet zo’n lijstjesmens, maar deze hier zal menig eindejaarslijstje sieren, zeker weten! (Dani)